Σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μητρότητας συνολικής διάρκειας 17 εβδομάδων. Οι 8 εβδομάδες χορηγούνται υποχρεωτικά πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού, και οι υπόλοιπες 9 μετά τον τοκετό.
Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε προγενέστερη από την πιθανή ημερομηνία, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, ώστε να συμπληρωθούν οι 17 εβδομάδες (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.2000-2001 άρθρο 7).
Τι ισχύει στον ιδιωτικό τομέα
Οι γυναίκες που απασχολούνται σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, αορίστου ή ορισμένου χρόνου, δικαιούνται, ανεξάρτητα από εθνικότητα, ιδιότητα (υπάλληλος ή εργάτρια), τον χρόνο εργασίας στον εργοδότη τους, να λάβουν άδεια τοκετού και λοχείας, συνολικής διάρκειας 17 εβδομάδων, δηλαδή 119 ημέρες, προσκομίζοντας στον εργοδότη τους πιστοποιητικό γιατρού που να βεβαιώνει την πιθανή ημέρα του τοκετού.
Απ’ αυτές οι 56 ημέρες θα χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι υπόλοιπες 63 μετά τον τοκετό.
Aν θηλάζουν ακόμη και αν περάσουν οι 17 εβδομάδες, δικαιούνται για 30 μήνες μετά τον τοκετό, να προσέρχονται στην δουλειά τους κατά μία ώρα αργότερα και να φεύγουν μία ώρα νωρίτερα.
Διαφορετικά και σε συνεννόηση πάντα με τον εργοδότη τους, μπορούν να έχουν μειωμένο ωράριο για τους πρώτους 12 μήνες κατά 2 ώρες την ημέρα και μία ώρα για επιπλέον 6 μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας.
Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας του παιδιού δικαιούται και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση αυτής η εργαζόμενη μητέρα, προσκομίζοντας στον εργοδότη του σχετική βεβαίωση του εργοδότη της μητέρας του παιδιού.
Επίσης, μόνο οι μητέρες που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εργάζονται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, δικαιούνται να λάβουν ειδική άδεια προστασίας μητρότητας 6 μηνών.
Κατά τη διάρκεια της ειδικής αυτής άδειας, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτερο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.
Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες τον μήνα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από τον ΟΑΕΔ ποσό ισούται με το μισό του καθοριζόμενου κατώτερου μισθού.
Εάν μια μητέρα, ωστόσο δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου, δικαιούται 9 μήνες άδεια με αποδοχές μετά την άδεια λοχείας.
Στη συνέχεια, ο χρόνος εργασίας της εργαζόμενης μητέρας μπορεί να μειωθεί κατά δύο ώρες ημερησίως εφόσον έχει παιδιά μέχρι 2 ετών και κατά μία ώρα αν έχει παιδιά από 2 μέχρι 4 ετών.
Το δικαίωμα καθυστερημένης προσέλευσης ή πρόωρης αποχώρησης της μητέρας και εναλλακτικά του πατέρα για τη φροντίδα του παιδιού έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας ως 6 ετών, υπό τους ίδιους ως άνω όρους των φυσικών γονέων και χρονική αφετηρία την υιοθεσία.
Τι ισχύει στο Δημόσιο
Οι δημόσιοι υπάλληλοι δικαιούνται άδεια μητρότητας με πλήρεις αποδοχές 2 μήνες πριν και 3 μήνες μετά τον τοκετό και επίσης έχουν δικαίωμα αδείας άνευ αποδοχών συνολικής διάρκειας 2 χρόνων για την ανατροφή ενός παιδιού μέχρι 6 ετών.
Σε περίπτωση τέκνου πέραν του 3ου, η άδεια μετά τον τοκετό προσαυξάνεται κάθε φορά κατά 2 μήνες.
Επίσης, ο χρόνος εργασίας του γονέα υπαλλήλου μειώνεται κατά δύο (2) ώρες ημερησίως εφόσον έχει τέκνα ηλικίας έως δύο 2 ετών και κατά μία (1) ώρα εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από 2 έως 4 ετών.
Επίσης, άδεια ανατροφής τέκνου διάρκειας εννέα μηνών θα μπορεί να χορηγείται πλέον και στους πατέρες, με την αλλαγή του νόμου για τις άδειες των δημοσίων υπαλλήλων, και κατόπιν οδηγιών της ΕΕ και του Συνηγόρου του Πολίτη ώστε να καταργηθούν οι διακρίσεις και να υπάρξει κατεύθυνση προς την ισότητα των φύλων.
Έτσι, χορηγείται πλέον πλήρες 9μηνο στους πατέρες όταν η μητέρα εργάζεται με μερική απασχόληση ή με διακεκομμένες συμβάσεις.
Ειδικές περιπτώσεις
Σε περίπτωση απόκτησης παιδιού με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας οι αποκτώντες γονείς δικαιούνται τις άδειες που αφορούν τη φροντίδα και ανατροφή του παιδιού σαν να ήταν φυσικοί.
Επίσης στους εργαζόμενους /-ες, που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την επιμέλεια τους παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές 6 εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις.
Γονέας με 3 παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια 8 εργάσιμων ημερών.
Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών φροντίδας παιδιών ηλικίας μέχρι 12 ετών συμπληρωμένα.
Τέλος, για κάθε παιδί ηλικίας μέχρι 16 ετών που είναι μαθητής (-τρια), οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται να απουσιάζουν, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και έπειτα από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα από την εργασία τους μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών το ημερολογιακό έτος, προκειμένου να παρακολουθήσουν την σχολική επίδοση του παιδιού.
Απο τον Βασίλη Αγγελόπουλο
www.dikaiologitika.gr
Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε προγενέστερη από την πιθανή ημερομηνία, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, ώστε να συμπληρωθούν οι 17 εβδομάδες (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.2000-2001 άρθρο 7).
Τι ισχύει στον ιδιωτικό τομέα
Οι γυναίκες που απασχολούνται σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, αορίστου ή ορισμένου χρόνου, δικαιούνται, ανεξάρτητα από εθνικότητα, ιδιότητα (υπάλληλος ή εργάτρια), τον χρόνο εργασίας στον εργοδότη τους, να λάβουν άδεια τοκετού και λοχείας, συνολικής διάρκειας 17 εβδομάδων, δηλαδή 119 ημέρες, προσκομίζοντας στον εργοδότη τους πιστοποιητικό γιατρού που να βεβαιώνει την πιθανή ημέρα του τοκετού.
Απ’ αυτές οι 56 ημέρες θα χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι υπόλοιπες 63 μετά τον τοκετό.
Aν θηλάζουν ακόμη και αν περάσουν οι 17 εβδομάδες, δικαιούνται για 30 μήνες μετά τον τοκετό, να προσέρχονται στην δουλειά τους κατά μία ώρα αργότερα και να φεύγουν μία ώρα νωρίτερα.
Διαφορετικά και σε συνεννόηση πάντα με τον εργοδότη τους, μπορούν να έχουν μειωμένο ωράριο για τους πρώτους 12 μήνες κατά 2 ώρες την ημέρα και μία ώρα για επιπλέον 6 μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας.
Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας του παιδιού δικαιούται και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση αυτής η εργαζόμενη μητέρα, προσκομίζοντας στον εργοδότη του σχετική βεβαίωση του εργοδότη της μητέρας του παιδιού.
Επίσης, μόνο οι μητέρες που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εργάζονται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, δικαιούνται να λάβουν ειδική άδεια προστασίας μητρότητας 6 μηνών.
Κατά τη διάρκεια της ειδικής αυτής άδειας, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτερο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.
Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες τον μήνα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από τον ΟΑΕΔ ποσό ισούται με το μισό του καθοριζόμενου κατώτερου μισθού.
Εάν μια μητέρα, ωστόσο δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου, δικαιούται 9 μήνες άδεια με αποδοχές μετά την άδεια λοχείας.
Στη συνέχεια, ο χρόνος εργασίας της εργαζόμενης μητέρας μπορεί να μειωθεί κατά δύο ώρες ημερησίως εφόσον έχει παιδιά μέχρι 2 ετών και κατά μία ώρα αν έχει παιδιά από 2 μέχρι 4 ετών.
Το δικαίωμα καθυστερημένης προσέλευσης ή πρόωρης αποχώρησης της μητέρας και εναλλακτικά του πατέρα για τη φροντίδα του παιδιού έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας ως 6 ετών, υπό τους ίδιους ως άνω όρους των φυσικών γονέων και χρονική αφετηρία την υιοθεσία.
Τι ισχύει στο Δημόσιο
Οι δημόσιοι υπάλληλοι δικαιούνται άδεια μητρότητας με πλήρεις αποδοχές 2 μήνες πριν και 3 μήνες μετά τον τοκετό και επίσης έχουν δικαίωμα αδείας άνευ αποδοχών συνολικής διάρκειας 2 χρόνων για την ανατροφή ενός παιδιού μέχρι 6 ετών.
Σε περίπτωση τέκνου πέραν του 3ου, η άδεια μετά τον τοκετό προσαυξάνεται κάθε φορά κατά 2 μήνες.
Επίσης, ο χρόνος εργασίας του γονέα υπαλλήλου μειώνεται κατά δύο (2) ώρες ημερησίως εφόσον έχει τέκνα ηλικίας έως δύο 2 ετών και κατά μία (1) ώρα εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από 2 έως 4 ετών.
Επίσης, άδεια ανατροφής τέκνου διάρκειας εννέα μηνών θα μπορεί να χορηγείται πλέον και στους πατέρες, με την αλλαγή του νόμου για τις άδειες των δημοσίων υπαλλήλων, και κατόπιν οδηγιών της ΕΕ και του Συνηγόρου του Πολίτη ώστε να καταργηθούν οι διακρίσεις και να υπάρξει κατεύθυνση προς την ισότητα των φύλων.
Έτσι, χορηγείται πλέον πλήρες 9μηνο στους πατέρες όταν η μητέρα εργάζεται με μερική απασχόληση ή με διακεκομμένες συμβάσεις.
Ειδικές περιπτώσεις
Σε περίπτωση απόκτησης παιδιού με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας οι αποκτώντες γονείς δικαιούνται τις άδειες που αφορούν τη φροντίδα και ανατροφή του παιδιού σαν να ήταν φυσικοί.
Επίσης στους εργαζόμενους /-ες, που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την επιμέλεια τους παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές 6 εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις.
Γονέας με 3 παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια 8 εργάσιμων ημερών.
Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών φροντίδας παιδιών ηλικίας μέχρι 12 ετών συμπληρωμένα.
Τέλος, για κάθε παιδί ηλικίας μέχρι 16 ετών που είναι μαθητής (-τρια), οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται να απουσιάζουν, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και έπειτα από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα από την εργασία τους μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών το ημερολογιακό έτος, προκειμένου να παρακολουθήσουν την σχολική επίδοση του παιδιού.
Απο τον Βασίλη Αγγελόπουλο
www.dikaiologitika.gr
